عطرهای ممنوعه و دلایل جنجالی شدن آن‌ها

برخی از عطرهای تاریخ‌ساز، نه تنها به دلیل رایحه خاص خود، بلکه به دلیل تبلیغات جسورانه، نام‌های تحریک‌آمیز، یا استفاده از مواد بحث‌برانگیز، جنجال‌های فراوانی را در سطح جهانی و فرهنگی ایجاد کرده‌اند. این جنجال‌ها گاهی به ممنوعیت، تغییر فرمول یا توقف تولید منجر شده‌اند.

در اینجا به معرفی چند عطر جنجالی و دلایل ممنوعیت یا بحث‌برانگیز شدن آن‌ها می‌پردازیم:

۱. جنجال‌های مربوط به نام و تبلیغات (Sexual & Provocative)

این دسته از عطرها بیشتر به دلیل تلاش برای شکستن تابوهای جنسیتی یا اخلاقی در تبلیغات، مورد حمله قرار گرفتند.

الف) اوپیوم (Opium) از ایو سن لورن (YSL) – ۱۹۷۷

• دلیل جنجال: نام عطر که به طور مستقیم به ماده مخدر تریاک (Opium) اشاره داشت. در زمان عرضه، این نام توسط جوامع مختلف، به ویژه گروه‌های چینی-آمریکایی، مورد اعتراض قرار گرفت که آن را ترویج مصرف مواد مخدر و ارجاع به جنگ‌های تریاک می‌دانستند.

• نتیجه: در برخی کشورها ممنوع شد یا با نام‌های جایگزین عرضه گردید. با این حال، قدرت رایحه و شهرت برند، آن را به یک شاهکار تجاری تبدیل کرد.

ب) کیک (Kouros) از ایو سن لورن (YSL) – ۱۹۸۱

• دلیل جنجال: تم تبلیغاتی این عطر مردانه که بر بدن مردانه برهنه و نیروی جنسی خام تمرکز داشت. Kouros به معنی “مرد جوان” در یونان باستان است و مجسمه‌های برهنه را تداعی می‌کرد. این تم در آن دوران برای یک محصول لوکس بسیار شوکه‌کننده بود.

• نتیجه: در برخی پلتفرم‌های تبلیغاتی محدود شد.

ج) فینگ فابولوس (Fing Fabulous) از تام فورد (Tom Ford) – ۲۰۱۷

• دلیل جنجال: استفاده از یک واژه رکیک و تابو در نام رسمی عطر. این حرکت، یک بازی هدفمند برای جلب توجه بود.

• نتیجه: فروش این عطر در برخی کشورها و پلتفرم‌ها (به خصوص فروشگاه‌های آنلاین حساس به محتوای کلمات) با مشکل مواجه شد یا نام آن با سانسور (مانند F. Fabulous) نمایش داده شد.

۲. جنجال‌های مربوط به مواد اولیه و حقوق حیوانات

این دسته از عطرها معمولاً به دلیل استفاده از مواد اولیه حیوانی یا نت‌های بحث‌برانگیز در فرمولاسیون قدیمی، جنجالی شدند.

الف) مشک طبیعی و عنبر طبیعی (Natural Musk & Ambergris)

• دلیل جنجال: در عطرهای کلاسیک تا پیش از دهه ۱۹۷۰، از مشک طبیعی که از غدد آهوی ختن نر استخراج می‌شد و عنبر طبیعی (Ambergris) که ماده‌ای است که از نهنگ عنبر به دست می‌آید، استفاده می‌شد.

• نتیجه: به دلیل نگرانی‌های جدی درباره حقوق حیوانات و گونه‌های در معرض خطر انقراض، استفاده از مشک طبیعی و عنبر به طور کامل در بیشتر نقاط جهان ممنوع شد. امروزه مشک‌های سفید و آمبروکسان‌های مصنوعی جایگزین آن‌ها شده‌اند.

ب) آلدئیدها در عطرهای قدیمی (Aldehydes in Classics)

• دلیل جنجال: در سال‌های اولیه معرفی عطرهایی مانند شانل نامبر ۵ (۱۹۲۱)، استفاده از دوز بالای آلدئیدها (ترکیبات مصنوعی) مورد بحث بود. برخی این نت‌ها را “شیمیایی” یا “غیرطبیعی” می‌خواندند و با عطرهای سنتی گلی مخالف بودند.

• نتیجه: با گذشت زمان، آلدئیدها به یک امضای بویایی لوکس تبدیل شدند، اما در ابتدا نمادی از مدرنیته جنجالی بودند.

۳. جنجال‌های مربوط به سلامت و مقررات (Safety Regulations)

برخی مواد در عطرهای قدیمی به دلیل نگرانی‌های سلامتی توسط سازمان‌های نظارتی مانند IFRA (انجمن بین‌المللی عطر و اسانس) محدود یا ممنوع شده‌اند.

الف) خزه بلوط (Oakmoss)

• دلیل جنجال: خزه بلوط یک ماده طبیعی و کلیدی در عطرهای شیپره قدیمی (مانند میتسوکو) است و نت غنی، زمینی و ماندگاری به عطر می‌دهد. اما مشخص شد که ترکیبات موجود در آن (مانند آترانول) می‌تواند در برخی افراد حساسیت‌های پوستی شدید ایجاد کند.

• نتیجه: IFRA استفاده از این ماده را به شدت محدود کرد و بسیاری از عطرهای کلاسیک مجبور شدند فرمول خود را تغییر دهند (Refomulation) تا میزان خزه بلوط را به سطح مجاز برسانند. این امر اغلب باعث تغییر بوی عطرهای قدیمی شد و اعتراض طرفداران را برانگیخت.

ب) کومارین (Coumarin) و ایزوژینول (Isoeugenol)

• دلیل جنجال: این ترکیبات (که به طور طبیعی در دانه تونکا، دارچین و روغن گل میخک وجود دارند) در غلظت‌های بالا می‌توانند باعث حساسیت شوند.

• نتیجه: استفاده از آن‌ها در فرمولاسیون عطرهای جدید توسط IFRA محدود شد تا ایمنی مصرف‌کنندگان تضمین شود.

به طور خلاصه، جنجال‌های عطری اغلب ترکیبی از نقض هنجارهای اجتماعی، شکستن تابوهای تبلیغاتی و تغییرات در مقررات بهداشتی بین‌المللی بوده‌اند.

بهترین عطرهای مردانه برای فصول مختلف

فرآیند پیچیده ساخت عطر: از گل تا بطری

جادوی رایحه‌های طبیعی: کاوشی در مواد خوشبو کننده گیاهی در عطرسازی

نقش عطر در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف

معرفی عطرهای با ماندگاری بالا در آب و هوای گرم و مرطوب